“De fluit zoals je ze maar zelden hoort” is de ondertitel van “The Great Train Race” (De grote treinrace) voor fluit solo van de Britse fluitist/componist Ian Clarke (°1964)
Het werd in 1993 geschreven en is een zeer onderhoudend werk dat veelvuldig gebruik maakt van hedendaagse fluittechnieken (“extended techniques”) dat klinkt zoals de titel beloofd: een stoomtrein die over de sporen raast! Ondanks – of net door – het veelvuldig gebruik van hedendaagse “effecten” is het enorm populair gebleken bij zowel het publiek als uitvoerders.
De inspiratie om dit werk te componeren vond Ian Clarke tijdens een studiorepetitie met de rockband waar hij in speelde. De producer vertelde hem dat hij “te mooi” speelde. Hij wilde meer geluiden horen die uniek en op rock geïnspireerd waren. Na wat improvisatie realiseerde Clarke zich dat de fluit een beetje klonk als een stoomtrein wanneer multiphonics (meerklanken) en tonebending (toonbuigingen) op een specifieke manier werden gecombineerd.
Buiten deze twee “hedendaagse technieken” gebruikt de componist ook nog onder andere harmonieken (boventonen), flatterzunge, kwarttonen, bisbigliando, meezingen tijdens het spelen en windtonen, en er is een optionele passage waar je cirkelademhaling kan toepassen.
Om het werk te kunnen spelen heb je sowieso een fluit met open kleppen nodig en er bestaan 2 verschillende versies: voor een fluit met Do-voet en voor fluit met een Si-voet. De grootste uitdaging voor de uitvoerder is echter het begrijpen van de notatie van Clarke. Gelukkig staat er in het voorwoord op de partituur een korte uitleg en een handleiding om alle effecten te kunnen spelen.
Jasmin Choi (°1983), een van geboorte Zuid-Koreaanse fluitiste, speelt vanaf haar 9de fluit en studeerde in Amerika fluit bij onder andere Julius Baker. In 2018 was ze te zien tijdens de vieringen van de Olympische Winterspelen in PyeongChang, Korea, en zij is de officiële culturele ambassadeur van haar geboorteplaats Daejeon, Korea. Tussen de concertreizen door woont ze momenteel in Oostenrijk. Ze is sterk aanwezig op YouTube, Facebook en Instagram en communiceert graag regelmatig met haar fans.
Binnenkort is het zomervakantie – het ideale moment om eens op je fluit te experimenteren. Kan jij geluiden die je hoort in je omgeving nabootsen op je fluit? Het hoeft niet steeds met “je mooiste toon” te zijn en je vingers mogen ook al eens iets anders doen dan de “normale” grepen. Heb je iets leuks gevonden? Maak er een kort filmpje van en zoek een manier om het op te schrijven. Wie weet speel je volgend jaar wel je eigen compositie! Ik ben benieuwd naar de inzendingen!