De contrabasfluit is het volgende lid van onze Westerse fluitenfamillie dat in onze luistertips aan bod komt (na de piccolo , de concertfluit, de altfluit en de basfluit).
Het toonbereik van de contrabasfluit is gelijk aan dat van de concertfluit, maar dan twee octaven lager. De laagste Do die gespeeld kan worden komt overeen met de laagste Do op de cello (en dus niet die van de contrabas zoals de naam wel eens verkeerdelijk zou kunnen suggereren!) Veel contrabasfluiten kunnen ook nog de lage si spelen door een extra klep vergelijkbaar met de si-voet van de concertfluit.
Omdat de buis van de fluit nog langer en dikker is dan die van de basfluit, moest er een oplossing gezocht worden om het instrument nog op een speelbare manier te kunnen vasthouden. Een driehoekige vorm bovenaan en een verstelbare steunpin onder het instrument maken de lipplaat bereikbaar in rechtopstaande speelhouding. De kleppen liggen zover uit mekaar dat ze bijna allemaal via hulpkleppen bediend moeten worden.
 |
 |
Om de kostprijs en het gewicht van het instrument wat omlaag te halen, worden tegenwoordig ook kunststoffen gebruikt voor de buis van het instrument in plaats van volledig metalen instrumenten.
Door de toevoeging van de contrabasfluit aan het fluitensemble is de hoeveelheid composities voor dit ensemble aanzienlijk toegenomen, omdat daarmee een diepe bas werd toegevoegd. De contrabasfluit vereist veel meer blaaskracht om geluid te produceren dan de meeste andere blaasinstrumenten en componisten die voor dit instrument schrijven, kunnen hier rekening mee houden door meer rusten in de frasering aan te brengen dan zij voor de hogere fluiten zouden doen.
In de luistertip van deze week “Factory”, horen we de Zwitserse fluitist Stefan Keller (°1961) aan het werk op de contrabasfluit. Ter hoogte van zijn voorhoofd merk je op de fluit een zwart rechthoekje met een draadje op de fluit. Dat is een contactmicrofoon. Die zorgt er voor dat alle geluiden extra versterkt worden, dus ook elke tik en wrijving op de buis. Hij gebruikt dit dan ook om met zijn fluit de geluiden van een drukke fabriekshal na te bootsen (vanaf 1:00 bijvoorbeeld). In het begin van de compositie (0:18 tot 0:30) citeert hij een erg bekende baroksonate van Jean Baptist Loeillet de Gant (opus 1 nr 1) . Merk je in het midden van de compositie ook de “lunchpauze” op? Je krijgt in ieder geval een mooie staalkaart van de mogelijkheden van de contrabasfluit!
Kan het nog groter? nog lager? Jawel hoor ! Wie gaat op zoek naar filmpjes of foto’s van de grootste fluiten – “the big flutes” – “the contraflutes”? Stuur ze me door in een commentaartje hieronder of in een mailtje, dan post ik ze mee op de blog! (Alles wat lager is dan de basfluit telt – dus ook toffe filmpjes of foto’s van de contrabasfluit mogen nog. Hoe meer inzendingen – hoe meer luisterplezier !