Het glijden van de ene toon naar de andere op een muziekinstrument dat zich daarvoor leent (trombone, strijkinstrumenten, gitaar, zang), noemen we met een italiaanse muziekterm “Glissando”.
Op een fluit zijn dit soort “Glijbaan-tonen” niet zo evident te realiseren. Je kan door je blaastechniek in combinatie met het draaien van je instrument een bepaalde toon naar boven of onder corrigeren. We spreken bij zo een mini-glissando van ongeveer een halve toon dan eerder over “Tonebending”.
Heb je open kleppen op je fluit, kan je mits wat acrobatisch schuifwerk van je vingers al een eindje verder komen, maar heel praktisch werkt dat ook niet echt.
Tot Robert Dick (°1950) op het idee kwam om een speciaal kopstuk voor de fluit te maken waarmee je veel makkelijker op en af de toon kan glijden: het Glissando-kopstuk.
Het ziet er een beetje vreemd uit met die metalen uitsteeksels die op je wangen rusten, maar het doet wat het moet doen: door de lipplaat te verplaatsen op het kopstuk maak je de buis langer of korter en dus ook de toonhoogte lager of hoger. Je kan met je hoofd draaien, maar veel eenvoudiger is met je handen de fluit verder weg of korter bij te trekken. Omdat met de metalen uitsteeksels je lipplaat op zijn plek blijft ten opzichte van je mond, schuift de fluit in zijn geheel mee. Een ingenieus bedacht systeem !
Sinds 2010 wordt het door Eastman Musical Instruments (Het moeder bedrijf van Haynes) onder de naam van Robert Dick te koop aangeboden. Je moet er wel 1400 US Dollar voor over hebben (zonder verzendingskosten). Maar je hebt dan ook een kopstuk waarmee je een totaal nieuwe expressie kunt geven aan je muziek …
Melissa Keeling is een Amerikaanse fluitiste, fluitleerkracht en componiste die erg graag met het Glissando-kopstuk werkt, vooral in combinatie met elektronische effecten. (Vandaar ook de microfoon op het kopstuk in het filmpje). Ze schreef ook een apart boek over het gebruik van het Glissando-kopstuk.
In het volgende filmpje kan je heel goed de werking van het Glissando-kopstuk zien.