Veel eeuwenoude symbolen zijn al lang vergeten. Er is echter één figuur die je na vandaag zeker niet meer gaat vergeten: zijn naam: Kokopelli. Hij komt al meer dan 3000 jaar voor in Indiaanse verhalen en heeft In de afgelopen twee decennia een hernieuwde populariteit gekregen dankzij aanpassingen aan de popcultuur.
Het uiterlijk van Kokopelli varieert net zo sterk als de legendes en mythen die hem omringen. Hij wordt meestal afgebeeld als een fluitspeler met een prominente bultrug. Als vruchtbaarheidsgod wordt soms ook getoond dat hij een enorme, rechtopstaande fallus heeft. In sommige figuren heeft hij uitsteeksels op het hoofd, waarvan wordt gedacht dat ze antennes voorstellen. Er zijn ook afbeeldingen waarop te zien is dat hij klompvoeten en knobbelige knieën heeft. Sommigen geloven dat de bochel van Kokopelli is ontstaan uit een zak die over zijn schouder werd geslingerd waardoor zijn rug kromp. Wat er in zijn zak zat, verschilt per Indianenstam:
- In de Pueblo-mythologie wordt Kokopelli afgebeeld terwijl hij zaden, baby’s en dekens in zijn bochel draagt en ze aanbiedt aan de meisjes van het dorp. Kokopelli is daar ook een rondtrekkende minstreel met een zak liedjes op zijn rug die oude liedjes inruilt voor nieuwe.
- In de Navajo-tradities was de bochel van Kokopelli gevuld met wolken, zaden en regenbogen. Hij was een kleine god van hoop en overvloed en bracht zaden en voedsel voor de mensen voort.
- De Hopi geloofden dat Kokopelli’s in zijn bochel hertenhuiden, overhemden en mocassins droeg die hij gebruikte om baby’s te ruilen om aan de jonge vrouwen van het dorp te geven. De Hopi geloofden ook dat Kokopelli alle zaden van de wereld bij zich droeg die hij elk voorjaar op de grond strooit terwijl hij van dorp naar dorp reist.
- De Anasazi zagen Kokopelli als een vruchtbaarheidsgeest tijdens het maïsplantseizoen. Een bezoek van Kokopelli zorgde voor een overvloedig oogstseizoen.
- Voor de Zuni was Kokopelli een regengod en een spirituele priester met genezende krachten.
- Veel stammen geloofden dat Kokopelli liedjes op zijn rug droeg terwijl zijn fluitspel geluk en vreugde bracht. Zijn magische muziek kan ook de zon laten schijnen en kan de aarde kalmeren om haar vruchtbaar te maken om te beplanten. Zijn liedjes kunnen ook creativiteit inspireren, goede dromen waarmaken en geluk en voorspoed brengen aan degenen die het verdienen. Kokopelli werd over het algemeen overal welkom geheten.
Kokopelli wordt echter ook soms beschouwd als een bedrieger, een schelm. Hij verleidt het mooiste meisje van het dorp om seks met hem te hebben. Zo konden (ongewenste) zwangerschappen verklaard worden.
Kokopelli’s fluit symboliseerde zijn macht om vrouwen het hof te maken als de viriele god van de vruchtbaarheid. In veel indianenstammen werden instrumenten zoals de fluit veel gebruikt om liedjes, serenades en signalen te ontwikkelen die liefdesbetoveringen opriepen. De fluit van Kokopelli had echter ook nog een andere kracht. Men geloofde dat wanneer hij op zijn fluit speelde, de sneeuw smolt, gras liet groeien en vogels uitnodigde om te zingen. Vanwege deze legende was Kokopelli sterk verbonden met het einde van de winter en de komst van de lente.
Uit alle mythen en legendes rond de betekenis van Kokopelli kunnen we met zekerheid één ding afleiden: dat deze godheid er een is die mensen gelukkig maakte. Of het nu komt door zijn muziek, zijn vermogen om sneeuw te smelten en de weg vrij te maken voor de lente, zaden te verspreiden voor een goede oogst of aan vrouwen kinderen te schenken, Kokopelli staat voor geluk en hoop. Tot op de dag van vandaag zijn er indianenstammen die Kokopelli aanbidden als de god van de oogst.
kokopelli is waarschijnlijk het bekendste Indiaanse beeld. Dankzij de opnieuw toegenomen interesse voor Kokopelli is er ook een hernieuwd bewustzijn gegroeid voor de Indiaanse cultuur in het algemeen.
Uiteraard zorgde de fluitspelende Kokopelli ook voor inspiratie bij verschillende componisten.
Vandaag beluisteren we het werk “Kokopeli” voor fluit solo van Katherine Hoover (1937-2018) gespeeld door Vanessa Varela. Het werd geschreven in 1991 en won daarmee de prestigieuze “National Flute Association’s Newly Published Music Competition”. Het werk is geïnspireerd op de vele Kokopelli-legendes en op de Hopi-muziek en -cultuur.
Een toemaatje: Deze week (10 januari 2023) verscheen op YouTube een nieuw werk: “Searching For Kokopelli” met de componist Dave Weiss op contrabasfluit. Ook hij liet zich inspireren door het jarenlang luisteren naar, en leren van, veel authentiek indiaanse fluitartiesten.
Welk van de twee muziekstukken past volgens jou het meest bij de figuur van Kokopelli ? Laat het me weten in een reactie onderaan !