Nami Nami

Nami Nami is de titel van een traditioneel wiegelied.  De post van vandaag is dan ook opgedragen aan alle slachtoffers van de verwoestende aardbevingen in Turkije en Syrië en sluit aan bij de actiedag op alle radiozenders van komende maandag – “People help the people”.

De tekst gaat ongeveer als volgt (vertaald met behulp van Google Translate):

Slaap, slaap mijn kleintje
Slaap rustig op het kleed

Slaap in de duisternis totdat de wolk voorbij is.
Daarna zal een groot licht komen en we zullen het allemaal zien

Papa is naar zijn werk gegaan.
Vader is weg – hij komt terug als de maan opkomt
en breng je een geschenk

Papa komt morgen terug met de citroenen die hij heeft geplukt
Hij zal je een rok en een sjaal brengen om je warm te houden

Je bent mijn liefste kleine meid met mooi donker haar
Wie van je houdt, zal je omhelzen
En wie niet – wee hun!

Het luisterfragment laat ons ook kennismaken met de Ney – een aan het uiteinde aangeblazen fluit, die een voorname rol speelt in Perzische, Turkse, Arabische, Koerdische en Armeense muziek.  De naam wordt ook wel eens geschreven als Nai, Nye of Nay.

Het instrument is al zeer oud. Er zijn afbeeldingen gevonden op wandschilderingen in de Egyptische piramides, en men vond Neys in de opgravingen van Ur. Dit toont aan dat men de Ney reeds 4500 tot 5000 jaar bespeelt, waarmee het een van de oudste nog bespeelde muziekinstrumenten is.  Een Ney bestaat uit een holle rietstengel met vijf of zes gaten voor de vingers en een gat voor de duim. Ney is trouwens een oud Perzisch woord voor pijlriet, het riet van de Arundo donax-plant. Tegenwoordig maakt men Neys ook van metaal of plastic.

Er bestaan Ney-fluiten in zeven verschillende toonsoorten. In het Arabisch hebben de verschillende fluiten de volgende namen:

• 1. Rast راسد (C)
• 2. Doka دكا (D)
• 3. Bussilik بسيلك (E)
• 4. Djaharka دحاركا (F)
• 5. Nawa ناوا (G)
• 6. Husseini جسصآنأ (A)
• 7. Adjam اديام (Bb)

In het Turks zijn de namen:

• 1. Bolâhenk (C)
• 2. Dâvud (D)
• 3. Şah (E)
• 4. Mansur (F)
• 5. Kız (G)
• 6. Yıldız (A)
• 7. Sipürde (Bb)

Het vergt wat techniek om een toon te produceren op een instrument dat in feite weinig meer is dan een holle buis; de Ney heeft geen kopstuk dat klank produceert en ook geen mondstuk om de lippen dat werk te laten doen.  Een toon ontstaat door aan de top lucht te blazen direct op de scherpe rand. Neyspelers houden het instrument daarom altijd een beetje schuin opzij tegen de lippen aan. Alleen Iraanse neyspelers zijn duidelijk te herkennen aan een andere speelwijze. Zij plaatsen de fluit niet tegen de lippen, maar tussen de bovenste voortanden. Dat maakt het spelen nog moeilijker, maar zorgt wel voor een sterkere klank.