Partita (2)

Vorige week beluisterden we reeds het eerste deel uit de partita voor fluit solo in la klein van Johann Sebastian Bach (BWV 1013): de Allemande.  Zoals beloofd gaan we deze week wat dieper in op het tweede deel: de Corrente.

Vermoedelijk in Frankrijk ontstaan tijdens de late renaissance, wordt deze snelle dans in drieledige maatsoort tijdens de barokperiode zowel in Frankrijk (Courente) als in Italië (Corrente) ontzettend populair.  Hij wordt typisch gecombineerd als nadans van de Allemande.  Het ritme start meestal met een korte opmaat.

De naam Courante komt van het Franse “courir” – “rennen” –  en in de late renaissance werd de courante inderdaad gedanst met snelle rennende en springende passen, zoals beschreven door Thoinot Arbeau.  De courante die gewoonlijk in de barokperiode werd gebruikt, werd door Johann Mattheson in Der vollkommene Capellmeister (Hamburg, 1739) beschreven als ‘hoofdzakelijk gekenmerkt door de hartstocht of stemming van zoete verwachting. Want er is iets oprechts, iets verlangends en ook bevredigends in deze melodie. Duidelijk muziek waarop hoop is gebouwd.”  

Tijdens de barok waren er twee hoofdtypes courantes; de Franse en de Italiaanse.  De Franse vorm (Courante) staat meestal in 6/4 of 3/2 genoteerd en is plechtig van karakter.  De Italiaanse vorm (Corrente) is meestal in 3/4 of 3/8 genoteerd en is sneller dan de Franse vorm.  Waar in de vroege barok de Franse courante de overhand had, zal in de latere barok de Italiaanse corrente meer in de smaak vallen van componisten.

In de Partita van Bach vinden we in het tweede deel uitdrukkelijk de vermelding “Corrente” en het deel werd ook geschreven in 3/4 – duidelijke verwijzingen dus naar de Italiaanse variant.

Als uitvoerder koos ik ditmaal voor Victor Somma.  Hij werd geboren in São Paulo, Brazilië en studeerde fluit en compositie in Brazilië en België.  Sinds 2021 woont en werkt hij in België.  Op zijn website https://www.victorsomma.com/ kan je kennismaken met zijn werk.

Vergelijk eens met de uitvoering van vorige week (begin te luisteren vanaf minuut 4 ).  Hoor je verschillen in interpretatie?  Welke van de twee uitvoeringen sluit volgens jou het meest aan bij het karakter van de Italiaanse corrente ?